ശിവന്‍ചുടലയില്‍ നൃത്തം ചെയ്യുന്നു എന്ന പൗരാണിക കഥയ്ക്കാസ്പദവും ഈ നെറ്റിക്കണ്ണാകുന്നു. നെറ്റിക്കണ്ണു തുറക്കുമ്പോള്‍ പ്രപഞ്ചാനുഭവം തീര്‍ന്നു ബ്രഹ്മാനുഭവം സിദ്ധമാകുന്നു. കുണ്ഡലിനിയെ ബ്രഹ്മരന്ധ്രത്തിലെത്തിക്കുന്ന യോഗിക്ക് പ്രസ്തുത സമാദ്ധ്യവസ്ഥയില്‍ പ്രപഞ്ചമില്ല. ആനന്ദഘനമായ ബ്രഹ്മവസ്തു മാത്രമേ ഉള്ളൂ. തുരീയം എന്നു വിളിക്കുന്ന ഈ അവസ്ഥ ലൗകികന്മാര്‍ക്ക് സിദ്ധമല്ല. അത്തരക്കാര്‍ക്കു പ്രപഞ്ചാനുഭവം തീരുന്നതു മരണത്തിലാണ്. അഥവാ വേറൊരുപ്രകാരത്തില്‍ ആലങ്കാരികമായി പറഞ്ഞാല്‍ ചുടുകാട്ടിലാണ്. അതുകൊണ്ടു പ്രപഞ്ചാനുഭവം തീരുന്ന സമാദ്ധ്യവസ്ഥയുടെ പ്രതീകമായി പൗരാണികന്മാര്‍ ശ്മശാനത്തെ കൈക്കൊണ്ടു. നെറ്റിയിലെ ജ്ഞാനനേത്രമുള്ളവന്‍ (പ്രപഞ്ചാതീതന്‍) അഥവാ ശിവന്റെ ചുടുകാട്ടില്‍ നൃത്തംചെയ്യുന്നതായി സങ്കല്പിച്ചതിന്റെ സാംഗത്യം ഇതാകുന്നു. ആത്മാനുഭവം പരിധിയില്ലാത്ത ആനന്ദാനുഭവമാണ്. അതാണു നൃത്തത്തിനാസ്പദം.

ശിവന്‍ കാലകാലനായിത്തീര്‍ന്നതും അതുകൊണ്ടാകുന്നു. ഇന്ദ്രിയാനുഭവങ്ങളെല്ലാം കാലബദ്ധമാണ്. എന്നാല്‍ ഇന്ദ്രിയാതീതമായ  ആത്മാനുഭവം കാലദേശപരിധികളില്ലാത്തതാണ്. നെറ്റിയിലെ ജ്ഞാനക്കണ്ണു തുറന്നവന്‍ അതിനാല്‍ മൃത്യുഞ്ജയനായിത്തീരുന്നു. ശ്വേതാശ്വതരമഹര്‍ഷി ലോകത്തോടു വിളിച്ചുപറയുന്നതുകേള്‍ക്കുക.

‘വേദാഹമേതം പുരുഷം മഹാന്തം
ആദിത്യവര്‍ണ്ണം തമസഃപരസ്താത്
തമേവ വിദിത്വാ അതിമൃത്യുമേതി
നാന്യഃപന്ഥാ വിദ്യതേfയനായ

‘അജ്ഞാനത്തിന്റെ അന്ധകാരത്തിനപ്പുറത്തുകുടികൊള്ളുന്ന ആദിത്യവര്‍ണ്ണനായ ആ മഹാപുരുഷനെ ഞാന്‍ അറിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. അവനെ അറിഞ്ഞാലാണ് മരണത്തെ അതിലംഘിക്കാനാവുക. അതല്ലാതെമൃത്യുസാഗരതരണത്തിന് മറ്റൊരുവഴിയുമില്ലെന്നറിയണം. അതെ ആത്മജ്ഞാനി മൃത്യുഞ്ജയനാകുന്നു.

മാര്‍ക്കണ്ഡേയ മഹര്‍ഷിയുടെ കഥയും നമ്മോടു വിളിച്ചോതുന്നത് ശിവന്റെ മൃത്യുഞ്ജയത്വമാണ്. മൃകണ്ഡുകുമാരന്റെ ജീവനപഹരിക്കാനെത്തിയ കാലനെ സംഹരിച്ച് ശ്രീമഹാദേവന്‍ അദ്ദേഹത്തിനു നിത്യയൗവനം നല്‍കി.

*മൃത്യുസംത്രാത മൃകണ്ഡു കുമാരം
മൃഡ മഖിലാഭീഷ്ട ദാനമന്ദാരം
– ഇരയിമ്മന്‍ തമ്പി, ദക്ഷയാഗം.

നിത്യയൗവനം കാലാതീതമായ അവസ്ഥയാണ്. അതു ആത്മജ്ഞാനസിദ്ധിയുമാകുന്നു...punyabhumi