FAMILIARISE  YOURSELF   WITH  SANSKRIT

                                                                       LESSON – 5

 In this lesson we shall familiarise
ourselves with the roots of verbs which are classified into ten groups  (called गण) depending upon
the way they are conjugated in the different tenses and moods. Within each
group certain roots are only  परस्मै पद (indicatng that
the result of the action is on others, 
not on the doer).  some roots are
only आत्मने पद (indicating the result of the action
accrues to the doer).  Yet other roots
can be both परस्मै पद and आत्मने पद.  Annexure to this lesson gives the complete
list of roots in all the 10 ganas.

Here are some words in भ्वादि (प्रथम) गणः (परस्मै पद)  with their present tense forms:

                                  
Singular   dual    plural

अट्    to roam, to wander  3rd person     अटति     अटतः    अटन्ति

                           2nd
person     अटसि     अटथः     अटथ

                           1st
person     अटामि      अटावः    अटामः

अर्च्  to worship, to
adore        अर्चति      अर्चतः    अर्चन्ति                                        

                                  अर्चसि     अर्चथः    अर्चथ

                                 अर्चामि     अर्चावः   अर्चामः 

 

अर्ज्  to procure, to
earn      अर्जति     अर्जतः   अर्जन्ति etc

अर्ह्  to deserve, to
worship    अर्हति      अर्हतः   अर्हन्ति etc

काङ्क्ष्  to wish, to
desire      काङ्क्षति   काङ्क्षतः  काङ्क्षन्ति etc      

कृष् (कर्ष्)  to
plough           कर्षति     कर्षतः   कर्षन्ति  etc

क्रद् (क्रन्द्) to call, to weep     क्रन्दति    क्रन्दतः   क्रन्दन्ति etc

क्रीड्  to play, to
amuse oneself  क्रीडति    क्रीडतः   क्रीडन्ति  etc

क्रुश् (क्रोश्) to call, to
cry,
 to lament                      क्रोशति    क्रोशतः  क्रोशन्ति 
etc             

क्षि(क्षय्)  to decay               क्षयति    क्षयतः   क्षयन्ति  etc 

खाद्     to eat                  खादति    खादतः   खादन्ति etc

गद्      to speak               गदति     गदतः    गदन्ति  etc

गम् (गच्छ्)  to go               गच्छति    गच्छतः   गच्छन्ति etc       

Exercise 1: Write the present tense forms
of roots of verbs belonging to 
भ्वादिगण (परस्मैपद ) vide Annexure to this lesson.

Exercise 2: 
Write sentences using the above verbs in the present tense ( in the
first, second and third persons and singular, dual and plural forms)

Example छात्रः विद्यालयं गच्छति

         छात्रौ विद्यालयं गच्छतः

         छात्राः विद्यालयं गच्छन्ति

       त्वं विद्यालयं गच्छसि

       युवां विद्यालयं गच्छथः

       यूयं  विद्यालयं गच्छथ

      अहं विद्यालयं गच्छामि

      आवां विद्यालयं गच्छावः

      वयं विद्यालयं गच्छामः