Saturday, August 26, 2017

ദശശ്ലോകി

രചന:ശങ്കരാചാര്യർ
<poem>
ന ഭൂമിർന തോയം ന തേജോ ന വായുഃ
ന ഖം നേന്ദ്രിയം വാ ന തേഷാം സമൂഹഃ
അനേകാന്തികത്വാത് സുഷുപ്ത്യേകസിദ്ദഃ
തദേകോഽവശിഷ്ടഃ ശിവഃ കേവലോഽഹം       1

ന വർണാ ന വർണാശ്രമാചാരധർമാ
ന മേ ധാരണാധ്യാനയോഗാദയോപി
അനാത്മാശ്രയാഹംമമാധ്യാസഹാനാത്
തദേകോഽവശിഷ്ടഃ ശിവഃ കേവലോഽഹം       2

ന മാതാ പിതാ വാ ന ദേവാ ന ലോകാ
ന വേദാ ന യജ്ഞാ ന തീർഥ ബ്രുവന്തി
സുഷപ്തൗ നിരസ്താതിശൂന്യാത്മകത്വാത്
തദേകോഽവശിഷ്ടഃ ശിവഃ കേവലോഽഹം       3

ന സാഖ്യം ന ശൈവം ന തത്പാഞ്ചരാത്രം
ന ജൈനം ന മീമാംസകാദേർമതം വാ
വിശിഷ്ടാനുഭൂത്യാ വിശുദ്ധാത്മകത്വാത്
തദേകോഽവശിഷ്ടഃ ശിവഃ കേവലോഽഹം       4

ന ചോർധ്വ ന ചാധോ ന ചാന്തർന ബാഹ്യം
ന മധ്യം ന തിര്യം ̐ ന പൂർവാഽപരാ ദിക്
വിയദ്വ്യാപകത്വാദഖണ്ഡൈകരൂപഃ
തദേകോഽവശിഷ്ടഃ ശിവഃ കേവലോഽഹം       5

ന ശുക്ലം ന കൃഷ്ണം ന രക്തം ന പീതം
ന കുബ്ജം ന പീനം ന ഹ്രസ്വം ന ദീർഘം
അരൂപം തഥാ ജ്യോതിരാകാരകത്വാത്
തദേകോഽവശിഷ്ടഃ ശിവഃ കേവലോഽഹം       6

ന ശാസ്താ ന ശാസ്ത്രം ന ശിഷ്യോ ന ശിക്ഷാ
ന ച ത്വം ന ചാഹം ന ചായം പ്രപഞ്ചഃ
സ്വരൂപാവബോധോ വികൽപാസഹിഷ്ണുഃ
തദേകോഽവശിഷ്ടഃ ശിവഃ കേവലോഽഹം       7

ന ജാഗ്രൻ ന മേ സ്വപ്നകോ വാ സുഷുപ്തിഃ
ന വിശ്വൗ ന വാ തൈജസഃ പ്രാജ്ഞകോ വാ
അവിദ്യാത്മകത്വാത് ത്രയാണം തുരീയഃ
തദേകോഽവശിഷ്ടഃ ശിവഃ കേവലോഽഹം       8

അപി വ്യാപകത്വാത് ഹിതത്വപ്രയോഗാത്
സ്വതഃ സിദ്ധഭാവാദനന്യാശ്രയത്വാത്
ജഗത് തുച്ഛമേതത് സമസ്തം തദന്യത്
തദേകോഽവശിഷ്ടഃ ശിവഃ കേവലോഽഹം       9

ന ചൈകം തദന്യദ് ദ്വിതീയം കുതഃ സ്യാത്
ന കേവലത്വം ന ചാഽകേവലത്വം
ന ശുന്യം ന ചാശൂന്യമദ്വൈതകത്വാത്
കഥം സർവവേദാന്തസിദ്ധം ബ്രവീമി

1 comment:

bhattathiri said...

അവ ദശശ്ലോകി എന്നറിയപ്പെടുന്നു. അതില്‍ മതിപ്പുതോന്നിയ ശങ്കരനെ അദ്ദേഹം ശിഷ്യനായി സ്വീകരിച്ചു. ദ്വൈതവാദത്തെ തോല്‍പ്പിച്ച് അദ്വൈതവാദത്തെ പുനസ്ഥാപിക്കാനായി ശങ്കരാചാര്യര്‍ ഭാരതം മുഴുവന്‍ ചുറ്റിസഞ്ചരിച്ചു.