ജീവിതത്തിൽ അറിയാനുള്ള ഒരു നല്ല സന്ദേശം.

[ദശരഥന്റെ മനസ്സിൽ താൻ പണ്ട് ചെയ്ത ഒരു ദുഷ്പ്രവൃത്തിയെ കുറിച്ച് പെട്ടെന്ന് ഒരു മിന്നൽ മിന്നൽ -- ദശരഥൻ ഭൂതകാല പ്രവർത്തനത്തിന് ഇന്നത്തെ ദൗർഭാഗ്യം ആരോപിക്കുന്നു -- കൗസല്യയോട് ക്ഷമ ചോദിക്കുന്നു.

]

ശ്രാവിതഃ പരുഷം വാക്യം ചിന്തയാമസ് ദുഃഖിതഃ।।2.62.1।।

കോപത്തിൽ ക്രുദ്ധയ, ദുഃഖത്താൽ പീഡിതയായ സശോക, രാമമാതാവിനാൽ രാമമാത്ര, ആ വിധത്തിൽ, പരുഷം പരുഷമായി, പരുഷമായി, വാക്യം കേൾക്കാൻ, വാക്യം, രാജാവ്, രാജാവ് ദുഃഖിതഃ ദുഃഖിതൻ, ചിന്താമാസ് ദുഃഖത്തോടെ പ്രതിഫലിപ്പിച്ചു.

ക്ഷുഭിതയായ കൗസല്യയുടെ പരുഷമായ വാക്കുകൾ കേൾക്കാൻ നിർബന്ധിതനായ രാജാവ് അത്യധികം ദുഃഖിതനായി, സങ്കടകരമായ ചിന്തയിൽ മുഴുകി.

ചിന്തയിത്വാ സ ച നൃപോ മുമോഃ വ്യാകുലേന്ദ്രിയഃ ।

അഥ ദീർഘീണ കാലേൻ സംജ്ഞാമാപ് പരന്തപഃ।2.62.2।।

സഃ ആ, നൃപഃ രാജാവ്, ചിന്തയിത്വാ ചിന്തിച്ചു, വ്യാകുലേന്ദ്രിയഃ അമ്പരന്ന ഇന്ദ്രിയങ്ങളോടെ, മുഹമ്മദിന്റെ ബോധം നഷ്ടപ്പെട്ടു, അതല്ലെങ്കിൽ ശത്രുക്കളുടെ ക്രൂരത. ആലെൻ വളരെക്കാലത്തിനു ശേഷം, വാക്യം ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ, നിങ്ങൾ വീണ്ടെടുത്തു.

ശത്രുക്കളെ പീഡിപ്പിക്കുന്ന രാജാവ് (ദശരഥൻ) കുറച്ചുകാലത്തേക്ക് ബോധം നഷ്ടപ്പെട്ടു, അവന്റെ ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ അമ്പരന്നു. ഏറെ നേരം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ അയാൾക്ക് ബോധം തിരിച്ചുകിട്ടി.

സ സംജ്ഞാമുപലഭ്യൈവ ദീർഘമുഷ്ണം ച ശ്വാസൻ ।

കൗസല്യാം പാർശ്വതോ ദൃഷ്ട്വാ പുന് ശ്ചിന്താമുപാഗമത്..2.62.3.

सः he, संज्ञाम् ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ, തിരിച്ചു കിട്ടിയതിനു ശേഷം ഉപലഭ്യവ്, ദീർഘം ആഴത്തിൽ, ഉഷ്ണം ച ചൂട്, നിശ്ചയം, നെടുവീർപ്പിടൽ, വശം, വശം. ംം കൗസല്യ, ദൃഷ്ട്വാ കണ്ടപ്പോൾ, വീണ്ടും, ചിന്താ ഉത്കണ്ഠകൾ, ഉപാഗമത് കയറി.

ബോധം വീണ്ടെടുത്തപ്പോൾ രാജാവ് അഗാധവും ചൂടുള്ളതുമായ നെടുവീർപ്പുകളുയർത്തി. തന്റെ അരികിൽ കൗസല്യയെ കണ്ടപ്പോൾ അയാൾ വീണ്ടും ഉത്കണ്ഠാകുലനായി.

തസ്യ ചിന്തയമാനസ്യ പ്രത്യഭാത്കർമം ദുഷ്കൃതം ।

യദനേന കൃതം പൂർവ്വമജ്ഞാനാച്ഛബ്ദവേദിനാ।2.62.4।।

ചിന്തയമാനസ്യ അവൻ ചിന്തിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നതുപോലെ, തസ്യ അവന്റെ, പൂർവ്വം, അത്തരത്തിലുള്ള, ശബ്ദവേധിന, ശബ്ദത്തെ പിന്തുടർന്ന് ലക്ഷ്യത്തെ അടിക്കാൻ കഴിവുള്ള, അറിവില്ലാതെ, അജ്ഞാതമായി ചെയ്തു. ഷ്കൃതം പാപം, കർമ്മം, പ്രത്യഭാത് ഫ്ലാഷ് ബാക്ക്.

താൻ പണ്ടേ അശ്രദ്ധമായി ചെയ്‌ത ഒരു പാപപ്രവൃത്തിയെക്കുറിച്ചു ചിന്തിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നപ്പോൾ, ശബ്ദം കേട്ട് ലക്ഷ്യത്തിൽ പതിക്കാവുന്ന ഒരു അസ്ത്രം പുറന്തള്ളുന്ന പ്രവൃത്തി അവന്റെ മനസ്സിൽ മിന്നിമറഞ്ഞു.

അമാനാസ്തേന ശോകൻ രാമശോകേൻ ച പ്രഭുഃ ।

ദ്വാഭ്യാമപി മഹാരാജ ശോകാഭ്യാമൻവതപ്യത്৷৷2.62.5৷৷

ആ ദുഃഖത്താൽ ശോകൻ, രാമന്റെ വേർപാടിന്റെ ദുഃഖത്താൽ രാമശോകൻ, ഹൃദയം തകർന്ന അമനഃ, പ്രഭുഃ ഭഗവാൻ, മഹാരാജാ, മഹാരാജാവ്, ഭദ്വ്, ഭദ്വ് യാം അപി ദുഃഖങ്ങളും, അന്വതപ്യത് ഖേദിക്കാൻ തുടങ്ങി.

ഹൃദയം തകർന്ന മഹാനായ രാജാവ്, താൻ മുമ്പ് ചെയ്ത രണ്ട് ഗുരുതരമായ പ്രവൃത്തികളെക്കുറിച്ചും (ഒന്ന് ഒരു മുനിയുടെ മകനെ വെടിവയ്ക്കുകയും മറ്റൊന്ന് രാമനെ നാടുകടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു) പശ്ചാത്തപിക്കാൻ തുടങ്ങി.

ദഹ്യാമാൻ ശ്ശോകാഭ്യാം കൌസല്യാമഃ ഭൂപതിഃ ।

വേപമാനോയഞ്ജലിം കൃത്വാ പ്രസാദാർത്ഥമവാങ്മുഖഃ৷৷2.62.6৷৷

ശോകാഭ്യാം ആ രണ്ട് സങ്കടകരമായ സംഭവങ്ങളോടെ, ദഹ്യമാനഃ പീഡിതനായി, സഃ ഭൂപതിഃ ആ രാജാവ് (ദശരഥൻ), വെപമാനഃ തല കുലുക്കി, ശിരസ്സു താഴ്ത്തി, അവാഖം ർഥം സമാധാനിപ്പിക്കാൻ, അഞ്ജലിം മടക്കിയ

കൈപ്പത്തികൾ, കൃത്യം ഉണ്ടാക്കി, കൗസല്യയോട് കൗശല്യം, ആഹ് പറഞ്ഞു.

ഇരട്ട ദുഃഖത്താൽ വിറയ്ക്കുന്ന രാജാവ് വിറച്ചു, തല താഴ്ത്തി കൈകൾ കൂപ്പി കൗസല്യയെ സമാധാനിപ്പിക്കാൻ പറഞ്ഞു:

പ്രസാദയേ ത്വാം കൌസല്യേ രചിതോത്യം മായാഞ്ജലിഃ ।

വത്സലാ ചാനൃശംസാ ച ത്വം ഹി നിത്യം പരേഷ്വപി।2.62.7।।

കൗശല്യേ, ഹേ കൗസല്യ, ത്വാം, പ്രസാദയേ, കരുണയായിരിക്കണമേ, മായ എന്നിലൂടെ, അയം ഇത്, അഞ്ജലിഃ ഈന്തപ്പനകൾ മടക്കി, ശത്രുക്കൾ പോലും, നിനക്കു നേരെ, ത്വരം. എപ്പോഴും, വത്സല വാത്സല്യമുള്ളവളാണ്, അനൃശംസ ച ഹി ക്രൂരനല്ല.

ഹേ കൗസല്യ, മടക്കിയ കൈപ്പത്തികളുമായി ഞാൻ നിന്നോട് അപേക്ഷിക്കുന്നു. കരുണയുള്ളവനായിരിക്കുക. എന്നും വാത്സല്യത്തോടെ, ശത്രുക്കളോട് പോലും നീ ക്രൂരനല്ല.

ഭർതാ തു ഖലു നാരീണാം ഗുണവാൻനിർഗുണോ ⁇ പി വാ ।

ധർമ്മം വിമൃശമാനാനാം പ്രത്യക്ഷം ദേവി ദൈവം.।2.62.8।।

ദേവി ഹേ ദേവീ, ധർമ്മം നീതി, വിസ്മരണനാം, സ്ത്രീകൾക്ക് നാരീണം, ഗുണവാൻ സദ്ഗുണമുള്ള, നിർഗുണ, അല്ലെങ്കിൽ ഭർത്താവ് അല്ലാത്തവ. ക്ഷം ദൃശ്യമാണ്, ദൈവം ഖലു തീർച്ചയായും അവർക്ക് ദൈവമാണ്.

ഹേ ദേവീ, ധർമ്മത്തെ ബഹുമാനിക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്ക്, ഒരു ഭർത്താവ്, സദ്ഗുണമുള്ളവനായാലും അല്ലെങ്കിലും, അവതാരമായ ഒരു ദൈവമാണ്.

സാ ത്വം ധർമ്മപരാ നിത്യം ദൃഷ്ടലോക പരാവരാ ।

നാർഹസേ വിപ്രിയം വക്തും ദുഃഖിതയപി സുദുഃഖിതം৷৷2.62.9৷৷

നിത്യം എപ്പോഴും, ധർമ്മപര നീതിയുള്ളവൻ, ദൃഷ്ടലോകവരാവരാ, നിങ്ങളെപ്പോലെയുള്ള സാ ത്വം, ദുഃഖിതൻ, ദുഃഖിതനാണെങ്കിലും, ദു:ഖിതൻ. ef, വിപ്രിയം അസുഖകരമായ വാക്കുകൾ, സംസാരിക്കാൻ വക്തം, നർഹസി നിങ്ങൾക്ക് ഇഷ്ടമല്ല

.

നീ എപ്പോഴും നീതിയെ മുറുകെ പിടിക്കുന്നു. ഈ ലോകത്തിന്റെ തീവ്രത (നല്ലതും ചീത്തയും) നിങ്ങൾ കണ്ടിട്ടുണ്ട്. നിങ്ങൾ സ്വയം ദുഃഖത്തിലാണെങ്കിലും, വലിയ ദുഃഖം അനുഭവിക്കുന്ന ഒരാളോട് അസുഖകരമായ വാക്കുകൾ സംസാരിക്കുന്നത് നിങ്ങൾക്ക് അർഹമല്ല.

തദ്വാക്യം കരുണം രാജ്ഞഃ ശ്രുത്വാ ദിനസ്യ ഭാഷിതം ।

കൌസല്യ വ്യാസദ്ബാഷ്പം പ്രണാലീവ നവോദകം৷৷2.62.10৷৷

കൗശല്യ കൗസല്യ, നികൃഷ്ടരുടെ ദീനസ്യ, രാജ്ഞഃ രാജാവിന്റെ, കരുണം ദയനീയമായ, ഭാഷിതം മൊഴികൾ, തത് വാക്യം, ആ വാക്കുകൾ കേട്ടു, ജലസംഭരണി, ശുദ്ധമായ മഴവെള്ളം പുറന്തള്ളുന്നത് പോലെയുള്ള നവോദകമിവ്, ബാഷ്പം കണ്ണുനീർ, വ്യസൃജത് ചൊരിയൽ.

പരിതാപകരമായ അവസ്ഥയിലായിരുന്ന രാജാവിന്റെ ദയനീയമായ വാക്കുകൾ കൗസല്യ കേട്ടു. ശുദ്ധമായ മഴവെള്ളം പുറന്തള്ളുന്ന നീരൊഴുക്ക് പോലെ അവൾ കണ്ണീർ പൊഴിച്ചു.

സാ മൂർദ്ധ്നിബധ്വാ രുദതി രാജ്ഞഃ പദ്മമിവാഞ്ജലിം ।

സംഭ്രമാദബ്രവീത് ത്രസ്താ ത്വരമണാക്ഷരം വചഃ।।2.62.11।

സാ ആ കൗസല്യ, രുദതി കരയുന്നു, പത്മമിവ താമര പോലെ, രാജൻ രാജാവിന്റെ, അഞ്ജലിം മടക്കിയ കൈപ്പത്തികൾ, അവളുടെ തലയിൽ മൂർദ്ധ്നി, ക്രമീകരണം, വലത്തോട്ട്, ക്രമീകരണം, ദൃഢം, മാത് വികാരത്തിൽ നിന്ന്, ത്വരമണാക്ഷരം ഇടറുന്ന അക്ഷരങ്ങൾ, വചഃ വാക്കുകൾ, അബ്രവീത് പറഞ്ഞു.

ഭയന്നുവിറച്ച കൗസല്യ, കരഞ്ഞുകൊണ്ട് തലയിൽ താമരപോലെ ചുരുട്ടി കൈപ്പത്തികൾ ഉയർത്തി, ഇടറുന്ന അക്ഷരങ്ങളോടെ പറഞ്ഞു:

പ്രസീദ ശിരസാ യാചേ ഭൂമൌ നിപതിതാസ്മി തേ ।

യാചിതാസ്മി ഹതാ ദേവ ക്ഷണതവ്യാഹം ന ഹി ത്വയാ।।2.62.12।

देव है भूमौ भूमौ, भूमौ, निपतिता അസ്മി, ഞാൻ വീണു, ശിരസ്സു തല കുനിക്കുന്നു, ഞാൻ നിന്നോടു അപേക്ഷിക്കുന്നു, നീ (അങ്ങയെക്കൊണ്ട്), എനിക്ക് അടിയേറ്റു, അഹം ഞാൻ, ത്വയാ നിങ്ങൾ മുഖാന്തരം, ന ക്ഷന്തവ്യ ഹി മാപ്പുനൽകാൻ യോഗ്യനല്ല.

കർത്താവേ, അങ്ങയുടെ കാൽക്കൽ നിലത്തുവീണ്, എന്റെ ശിരസ്സ് കുനിച്ചുകൊണ്ട് ഞാൻ അങ്ങയോട് പ്രസാദിക്കണമെന്ന് അപേക്ഷിക്കുന്നു. എന്നോട് അഭ്യർത്ഥിച്ച നിങ്ങളുടെ പ്രവൃത്തി എന്നെ വല്ലാതെ വേദനിപ്പിച്ചു. ഞാൻ മാപ്പ് അർഹിക്കുന്നു.

നൈഷാ ഹി സാ സ്ത്രീ ഭവതി ശ്ലാഘനീയേൻ ധീമതാ ।

ഉഭയോർലോകയോർവീർ പത്യ യാ സംസാദ്യതേ৷৷2.62.13৷৷

വീര ഹേ വീരപുരുഷേ, ആരായാലും, ശ്ലാഘനീയേൻ സ്തുത്യർഹനാൽ, ധീമതാ ജ്ഞാനി, ഭർത്താവിനാൽ പത്യ, സമ്പ്രസാദ്യതേ പ്രസാദിക്കുന്നു, സ, സ്ത്രീ, ഇത് രണ്ടും, ഇതു രണ്ടും. ലോകങ്ങൾ, ന ഭവതി ഹി ഉൾപ്പെടുന്നില്ല.

ഹേ വീരപുരുഷേ, സമർത്ഥനും സ്തുത്യർഹനുമായ ഭർത്താവിനാൽ പ്രാർത്ഥിക്കപ്പെടുന്ന സ്ത്രീക്ക് ഇരുലോകങ്ങളും നഷ്ടപ്പെടുന്നു.

ജാനാമി ധർമ്മം ധർമ്മജ്ഞ ത്വാം ജാനേ സത്യവാദിനം ।

പുത്രശോകാർത്തയാ തത്തു മയാ കിമപി ഭാഷിതം৷৷2.62.14৷৷

ധർമ്മജ്ഞ ഹേ നീതിമാനേ, ധർമ്മം ധർമ്മം, ജാനാമി, ഞാൻ അറിയുന്നു, ത്വാം, സത്യവാദിനം സത്യവാദി, ജാനേ അറിയുന്നു, നീ എന്നാൽ, ഒരു പുത്രനാൽ ദുഃഖിതനായി ā എന്നെക്കൊണ്ട്, तत् that, കിംപി കുറച്ച് അനുചിതമാണ്, ഭാഷിതം സംസാരിച്ചു.

ഹേ, നീതിമാനേ, ഞാൻ ധർമ്മത്തിന്റെ പാത അറിയുന്നു. നീ സത്യവാൻ ആണെന്നും എനിക്കറിയാം. മകനെ ഓർത്ത് വിഷമിച്ച ഞാൻ കുറച്ച് പരുഷമായി സംസാരിച്ചു.

ശോകോ നാശയതേ ധൈര്യം ശോകോ നാശയതേ ശ്രുതം ।

ശോകോ നാശയതേ സർവം നാസ്തി ശോകസമോ റിപുഃ৷৷2.62.15৷৷

ശോകഃ ദുഃഖം, ധൈര്യം ക്ഷമ, നാശയതേ നശിപ്പിക്കുന്നു, ശോകഃ ദുഃഖം, ശ്രുതം വേദജ്ഞാനം, നാശത്തെ നശിപ്പിക്കുന്നു, എല്ലാം നശിപ്പിക്കുന്നു, ദുഃഖം, ദുഃഖം, ശോകം. s, ശോകസമഃ ദുഃഖം തുല്യം, രിപുഃ ശത്രു, നാസ്തി ഇല്ല.

ദുഃഖം മനക്കരുത്തിനെ നശിപ്പിക്കുന്നു. ദുഃഖം വേദജ്ഞാനത്തെ നശിപ്പിക്കുന്നു, ദുഃഖം എല്ലാം നശിപ്പിക്കുന്നു. ദുഃഖത്തിനു തുല്യമായ ശത്രുവില്ല.

ശക്യ ആപതിത സ്സോഢും പ്രഹാരോ രിപുഹസ്തതഃ ।

സോധുന്മാപതിതശ്ശോകസ്സുസൂക്ഷ്മോ ⁇ പി ന ശക്യതേ৷৷2.62.16৷৷

ശത്രുവിന്റെ കയ്യിൽ നിന്ന് രിപുഹസ്തഃ, ആപതിതഃ പെട്ടെന്ന് വീണു, പ്രഹാരഃ പ്രഹരം, സഹിക്കാൻ സോധം, ശക്തി സാധ്യമാണ്, ശോകം, ദുഃഖം, എങ്കിലും, സുഷ ोढूम् സഹിക്കാൻ, ശക്തിയില്ല.

ശത്രുവിന്റെ കയ്യിൽ നിന്ന് അപ്രതീക്ഷിതമായ ഒരു പ്രഹരം സഹിക്കാം, എന്നാൽ അപ്രതീക്ഷിതമായ ദുഃഖം സഹിക്കുക, അത് എത്ര ചെറുതാണെങ്കിലും അസാധ്യമാണ്.

ധർമ്മജ്ഞാ ശ്രുതിമന്തോയപി ഛിന്നധർമ്മാർത്ഥസംശയാഃ ।

യതയോ വീർ മുഹ്യന്തി ശോകസംമൂഢചേതസഃ।।2.62.17।।

വീര ഹേ വീരപുരുഷേ, ധർമ്മജ്ഞാഃ ധാർമ്മികതയിൽ പ്രാവീണ്യമുള്ള പുരുഷന്മാർ, ശ്രുതിമന്തഃ പഠിതാക്കൾ, ഛിന്നധർമ്മാർത്ഥസംശയഃ, ധർമ്മം, അർത്ഥം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള സംശയങ്ങളിൽ നിന്നുപോലും മുക്തരായവർ. സംമൂഢചേതസഃ അവരുടെ ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ ദുഃഖത്താൽ മതിമറന്നിരിക്കുന്നു, മുഹ്യന്തി വഞ്ചിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.

ഹേ വീരപുരുഷേ, നൈതികതയിലും ഗ്രന്ഥങ്ങളിലും നല്ല പ്രാവീണ്യമുള്ളവരും ധർമ്മത്തിലും അർത്ഥത്തിലും സംശയമില്ലാത്തവരുമായ പഠിതാക്കളായ സന്യാസിമാർ പോലും ദുഃഖത്താൽ വഞ്ചിതരാകുന്നു.

വനവാസായ രാമസ്യ പഞ്ചരാത്രോദ്യ ഗണ്യതേ ।

യ ശോകഹതഹർഷായഃ പഞ്ചവർഷോപമോ മം৷৷2.62.18৷৷

വനവാസത്തിന് വനവാസം, രാമസ്യ രാമന്റെ, പഞ്ചരാത്രഃ അഞ്ച് രാത്രികൾ, അദ്യ ഇന്ന്, ഗണ്യതേ കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, അങ്ങനെയുള്ള ഒരു കാലഘട്ടം, ആരുടെ സന്തോഷമാണ് നശിപ്പിച്ചത്? എനിക്ക്, पञ्चवर्शोपमः അഞ്ച് വർഷത്തിന് തുല്യമാണ്

ഇത് രാമന്റെ വനവാസത്തിന്റെ അഞ്ചാം രാത്രിയാണ്, പക്ഷേ സങ്കടത്താൽ സന്തോഷം നശിച്ച എനിക്ക് ഇത് അഞ്ച് വർഷം പോലെയാണ്.

തം ഹി ചിന്തയമാനായ ശോകോധ്യയം ഹൃദി വർധതേ ।

നദീനാമിവ് വേഗേൻ സമുദ്രസലിലം മഹത്।।2.62.19।।

തം രാമ, ചിന്തയമാനായഃ, മനസ്സിൽ ഹൃദയത്തിൽ ഹൃദി, അയം ഇത്, ശോക ദുഃഖം, നദീജലത്താൽ നദീനാം, വേഗതയാൽ, കടൽ, ജലം പോലെ, വേഗതയിൽ, വേഗത വർദ്ധിച്ചുവരികയാണ്.

രാമനെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, ഒഴുകുന്ന നദികളാൽ സമുദ്രം ഉയരുന്നതുപോലെ എന്റെ ഹൃദയം ദുഃഖത്താൽ വീർപ്പുമുട്ടുന്നു.

ഏവം ഹി കഥയന്ത്യാസ്തു കൌസല്യായശ്ചുഭം വചഃ ।

മന്ദരശ്മിരഭൂത്സൂർയോ രജനീ ചാഭ്യവർത്തത്৷৷2.62.20৷৷

कौशल्यायाः of Kausalya, एवम् in that manner, शुभम् auspicious, वचः words, कथयन्त्याः speaking, सूर्यः the Sun, मन्दरश्मिः आभूत् faded rays, रजनी च night, अभ्यवर्तत had set in.

While Kausalya was speaking these hearttouching words, the rays of the Sun began to fade and the night fell.

तथा प्रसादितो वाक्यैर्देव्या कौसल्यया नृपः।

शोकेन च समाक्रान्तो निद्राया वशन्तोमेयिवान्।।2.62.21।।

देव्या by the queen, कौशल्यया by Kausalya, तथा like that, प्रसादितः consoled, नृपः king, शोकेन by sorrow, समाक्रान्तः च was overcome with grief, निद्रायाः sleep, वशम् influence of, एयिवान् obtained.

അങ്ങനെ കൗസല്യ രാജാവ് ആശ്വസിപ്പിച്ച്, ദുഃഖത്താൽ കീഴടങ്ങി, നിദ്രയുടെ മയക്കത്തിലായി.

ഇത്യാർഷേ ശ്രീമദ്രാമായണേ വാൽമീകീയ ആദികാവ്യേ അയോധ്യാകാണ്ഡേ ദ്വിഷതഃ.

അങ്ങനെ വാല്മീകി മുനി രചിച്ച ആദ്യ ഇതിഹാസമായ വിശുദ്ധ രാമായണത്തിലെ അയോധ്യാകാണ്ഡത്തിലെ അറുപത്തിരണ്ടാം സർഗം അവസാനിക്കുന്നു.

കടപ്പാട്