*നമ്മുടെ ജീവിതം ഒരു വലിയ പ്രതിഭാസമാണ്. അല്ലെങ്കിൽ, ഒരു ഈശ്വരലീലയാണ്, നമുക്ക് എല്ലാം അറിയണം, എല്ലാവരെയും സ്നേഹിക്കണം, എല്ലാ ബന്ധങ്ങളിലും ഏർപ്പെടണം എന്നൊരു ആഗ്രഹം നമ്മളിൽ സ്വാഭാവികമായി ഉണ്ട്. എന്നാൽ ആ അറിയലിലും സ്നേഹത്തിലും, നാം നമ്മെത്തന്നെ സമർപ്പിക്കാറുണ്ടോ? ലോകത്തെ മുഴുവൻ അറിയുക. പക്ഷേ, ആ അറിവുകൾ നിങ്ങളുടെ ഉള്ളിലെ ശാന്തതയെ തകർക്കാൻ അനുവദിക്കരുത്. നാം ഒരു ക്യാമറ ലെൻസിനെപ്പോലെ ആകണം—എല്ലാം കാണുന്നു, എന്നാൽ ഒന്നും അതിൽ ഒട്ടിപ്പിടിക്കുന്നില്ല. ബന്ധങ്ങൾ വേണം. പക്ഷേ, ബന്ധനങ്ങളാകരുത്. സമുദ്രത്തിലെ തിരമാലകൾ പോലെ ആയിരിക്കണം ബന്ധങ്ങൾ— തീരത്തെ തൊടുന്നു, സ്നേഹിക്കുന്നു, പിന്നെ തിരികെ കടലിലേക്കുതന്നെ മടങ്ങുന്നു. ഒട്ടിപ്പിടിക്കാത്ത സ്നേഹമാണ് ഏറ്റവും വലിയ സ്വാതന്ത്ര്യം. വ്യക്തികളിൽ നിന്നോ വസ്തുക്കളിൽ നിന്നോ ഒന്നും പ്രതീക്ഷിക്കാതിരിക്കുക. പ്രതീക്ഷകൾ പൂത്തുനിൽക്കുന്ന മരത്തിൽ, പലപ്പോഴും നിരാശയുടെ കായ്കളേ വിളവെടുക്കാനുണ്ടാകൂ. ഒരു ചെറിയ കഥ പറയാം. ഒരിക്കൽ ഒരു രാജാവ് ഒരു മഹാസന്യാസിയെ കൊട്ടാരത്തിലേക്ക് ക്ഷണിച്ചു. സന്തോഷത്തോടെ രാജാവ് അദ്ദേഹത്തിന് വിലപിടിപ്പുള്ള ഒരു സ്വർണ്ണത്തളിക സമ്മാനിച്ചു. സന്യാസി അതും സമാധാനത്തോടെ സ്വീകരിച്ച് തന്റെ ഭാണ്ഡത്തിൽ വെച്ചു. ശിഷ്യന്മാർ അമ്പരന്നു: “ഗുരോ, ലൗകിക സുഖങ്ങൾ ഉപേക്ഷിച്ച അങ്ങ് എന്തിനാണ് ഇത് സ്വീകരിച്ചത്?” യാത്രയ്ക്കിടയിൽ ഒരു പുഴക്കടവിലെത്തിയപ്പോൾ, സന്യാസി ആ തളിക പുറത്തെടുത്തു. യാതൊരു ഭാവമാറ്റവുമില്ലാതെ അത് പുഴയുടെ ആഴങ്ങളിലേക്ക് എറിഞ്ഞു. പുഞ്ചിരിയോടെ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: “അത് സ്വീകരിച്ചപ്പോഴും എന്റെ മനസ്സ് അതിൽ കുടുങ്ങിയിരുന്നില്ല. ഇപ്പോൾ അത് കളയുമ്പോഴും എന്റെ മനസ്സിന് ഭാരമില്ല. അത് ഒരു വസ്തുവായിരുന്നു—എനിക്ക് അതറിയാമായിരുന്നു. ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നു, പക്ഷേ ബന്ധനമായിരുന്നില്ല.” ലോകത്തെ ആസ്വദിക്കുക, പക്ഷേ അതിൽ മുങ്ങിപ്പോകാതിരിക്കുക. താമരയിലയിലെ വെള്ളം പോലെ - വെള്ളത്തിലാണ് താമര വളരുന്നത്, എന്നാൽ ഒരിറ്റു വെള്ളം പോലും ഇലയിൽ ഒട്ടിപ്പിടിക്കുന്നില്ല. നിങ്ങളുടെ സന്തോഷം മറ്റൊരാളുടെ പ്രവൃത്തിയിലാണോ ആശ്രയിക്കുന്നത്? അങ്ങനെയെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ ബന്ധനത്തിലാണ്. നിങ്ങളുടെ സന്തോഷം നിങ്ങളിൽ തന്നെയാണെങ്കിൽ— നിങ്ങൾ മുക്തനാണ്.