ശുകരഹസ്യോപനിഷത് പ്രജ്ഞാനാദിമഹാവാക്യരഹസ്യാദികലേവരം . വികലേവരകൈവല്യം ത്രിപാദ്രാമമഹം ഭജേ .. ഓം സഹ നാവവതു .. സഹ നൗ ഭുനക്തു .. സഹ വീര്യം കരവാവഹൈ .. തേജസ്വിനാവധീതമസ്തു മാ വിദ്വിഷാവഹൈ .. ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ .. അഥാതോ രഹസ്യോപനിഷദം വ്യാഖ്യാസ്യാമോ ദേവർഷയോ ബ്രഹ്മാണം സമ്പൂജ്യ പ്രണിപത്യ പപ്രച്ഛുർഭഗവന്നസ്മാകം രഹസ്യോപനിഷദം ബ്രൂഹീതി . സോഽബ്രവീത് . പുരാ വ്യാസോ മഹാതേജാഃ സർവവേദതപോനിധിഃ . പ്രണിപത്യ ശിവം സാംബം കൃതാഞ്ജലിരുവാച ഹ .. 1.. ശ്രീവേദവ്യാസ ഉവാച . ദേവദേവ മഹാപ്രാജ്ഞ പാശച്ഛേദദൃഢവ്രത . ശുകസ്യ മമ പുത്രസ്യ വേദസംസ്കാരകർമണി .. 2.. ബ്രഹ്മോപദേശകാലോഽയമിദാനീം സമുപസ്ഥിതഃ . ബ്രഹ്മോപദേശഃ കർതവ്യോ ഭവതാദ്യ ജഗദ്ഗുരോ .. 3.. ഈശ്വര ഉവാച . മയോപദിഷ്ടേ കൈവല്യേ സാക്ഷാദ്ബ്രഹ്മണി ശാശ്വതേ . വിഹായ പുത്രോ നിർവേദാത്പ്രകാശം യാസ്യതി സ്വയം .. 4.. ശ്രീവേദവ്യാസ ഉവാച . യഥാ തഥാ വാ ഭവതു ഹ്യുപനായനകർമണി . ഉപദിഷ്ടേ മമ സുതേ ബ്രഹ്മണി ത്വത്പ്രസാദതഃ .. 5.. സർവജ്ഞോ ഭവതു ക്ഷിപ്രം മമ പുത്രോ മഹേശ്വര . തവ പ്രസാദസമ്പന്നോ ലഭേന്മുക്തിം ചതുർവിധാം .. 6.. തച്ഛൃത്വാ വ്യാസവചനം സർവദേവർഷിസംസദി . ഉപദേഷ്ടും സ്ഥിതഃ ശംഭുഃ സാംബോ ദിവ്യാസനേ മുദാ .. 7.. കൃതകൃത്യഃ ശുകസ്തത്ര സമാഗത്യ സുഭക്തിമാൻ . തസ്മാത്സ പ്രണവം ലബ്ധ്വാ പുനരിത്യബ്രവീച്ഛിവം .. 8.. ശ്രീശുക ഉവാച . ദേവാദിദേവ സർവജ്ഞ സച്ചിദാനന്ദ ലക്ഷണ . ഉമാരമണ ഭൂതേശ പ്രസീദ കരുണാനിധേ .. 9.. ഉപദിഷ്ടം പരബ്രഹ്മ പ്രണവാന്തർഗതം പരം . തത്ത്വമസ്യാദിവാക്യാനാം പ്രജ്ഞാദീനാം വിശേഷതഃ .. 10.. ശ്രോതുമിച്ഛാമി തത്ത്വേന ഷഡംഗാനി യഥാക്രമം . വക്തവ്യാനി രഹസ്യാനി കൃപയാദ്യ സദാശിവ .. 11.. ശ്രീസദാശിവ ഉവാച . സാധു സാധു മഹാപ്രാജ്ഞ ശുക ജ്ഞാനനിധേ മുനേ . പ്രഷ്ടവ്യം തു ത്വയാ പൃഷ്ടം രഹസ്യം വേദഗർഭിതം .. 12.. രഹസ്യോപനിഷന്നാമ്നാ സഷഡംഗമിഹോച്യതേ . യസ്യ വിജ്ഞാനമാത്രേണ മോക്ഷഃ സാക്ഷാന്ന സംശയഃ .. 13.. അംഗഹീനാനി വാക്യാനി ഗുരുർനോപദിശേത്പുനഃ . സഷഡംഗാന്യുപദിശേന്മഹാവാക്യാനി കൃത്സ്നശഃ .. 14.. ചതുർണാമപി വേദാനാം യഥോപനിഷദഃ ശിരഃ . ഇയം രഹസ്യോപനിഷത്തഥോപനിഷദാം ശിരഃ .. 15.. രഹസ്യോപനിഷദ്ബ്രഹ്മ ധ്യാതം യേന വിപശ്ചിതാ . തീർഥൈർമന്ത്രൈഃ ശ്രുതൈർജപ്യൈസ്തസ്യ കിം പുണ്യഹേതുഭിഃ .. 16.. വാക്യാർഥസ്യ വിചാരേണ യദാപ്നോതി ശരച്ഛതം . ഏകവാരജപേനൈവ ഋഷ്യാദിധ്യാനതശ്ച യത് .. 17.. ഓം അസ്യ ശ്രീമഹാവാക്യമഹാമന്ത്രസ്യ ഹംസ ഋഷിഃ . അവ്യക്തഗായത്രീ ഛന്ദഃ . പരമഹംസോ ദേവതാ . ഹം ബീജം . സഃ ശക്തിഃ . സോഽഹം കീലകം . മമ പരമഹംസപ്രീത്യർഥേ മഹാവാക്യജപേ വിനിയോഗഃ . സത്യം ജ്ഞാനമനന്തം ബ്രഹ്മ അംഗുഷ്ഠാഭ്യാം നമഃ . നിത്യാനന്ദോ ബ്രഹ്മ തർജനീഭ്യാം സ്വാഹാ . നിത്യാനന്ദമയം ബ്രഹ്മ മധ്യമാഭ്യാം വഷട് . യോ വൈ ഭൂമാ അനാമികാഭ്യാം ഹും . യോ വൈ ഭൂമാദിപതിഃ കനിഷ്ഠികാഭ്യാം വൗഷട് . ഏകമേവാദ്വിതീയം ബ്രഹ്മ കരതലകരപൃഷ്ഠാഭ്യാം ഫട് .. സത്യം ജ്ഞാനമനന്തം ബ്രഹ്മ ഹൃദയായ നമഃ . നിത്യാനന്ദോ ബ്രഹ്മ ശിരസേ സ്വാഹാ . നിത്യാനന്ദമയം ബ്രഹ്മ ശിഖായൈ വഷട് . യോ വൈ ഭൂമാ കവചായ ഹും . യോ വൈ ഭൂമാധിപതിഃ നേത്രത്രയായ വൗഷട് . ഏകമേവാദ്വിതീയം ബ്രഹ്മ അസ്ത്രായ ഫട് . ഭൂർഭുവഃസുവരോമിതി ദിഗ്ബന്ധഃ . ധ്യാനം . നിത്യാനന്ദം പരമസുഖദം കേവലം ജ്ഞാനമൂർതിം വിശ്വാതീതം ഗഗനസദൃശം തത്ത്വമസ്യാദിലക്ഷ്യം .. ഏകം നിത്യം വിമലമചലം സർവധീസാക്ഷിഭൂതം ഭാവാതീതം ത്രിഗുണരഹിതം സദ്ഗുരും തം നമാമി .. 1.. അഥ മഹാവാക്യാനി ചത്വാരി . യഥാ . ഓം പ്രജ്ഞാനം ബ്രഹ്മ .. 1.. ഓം അഹം ബ്രഹ്മാസ്മി .. 2.. ഓം തത്ത്വമസി .. 3.. ഓം അയമാത്മാ ബ്രഹ്മ .. 4.. തത്ത്വമസീത്യഭേദവാചകമിദം യേ ജപന്തി തേ ശിവസ്സായുജ്യമുക്തിഭാജോ ഭവന്തി .. തത്പദമഹാമ്ന്ത്രസ്യ . പരമഹംസഃ ഋഷിഃ . അവ്യക്തഗായത്രീ ഛന്ദഃ . പരമഹംസോ ദേവതാ . ഹം ബീജം . സഃ ശക്തിഃ . സോഽഹം കീലകം . മമ സായുജ്യമുക്ത്യർഥേ ജപേ വിനിയോഗഃ . തത്പുരുഷായ അംഗുഷ്ഠാഭ്യാം നമഃ . ഈശാനായ തർജനീഭ്യാം സ്വാഹാ . അഘോരായ മധ്യമാഭ്യാം വഷട് സദ്യോജാതായ അനാമികാഭ്യാം ഹും . വാമദേവായ കനിഷ്ഠികാഭ്യാം വൗഷട് . തത്പുരുഷേശാനാഘോരസദ്യോജാതവാമദേവേഭ്യോ നമഃ കരതലകരപൃഷ്ഠാഭ്യാം ഫട് . ഏവം ഹൃദയാദിന്യാസഃ . ഭൂർഭുവഃസുവരോമിതി ദിഗ്ബന്ധഃ .. ധ്യാനം . ജ്ഞാനം ജ്ഞേയം ജ്ഞാനഗമ്യാദിതീതം ശുദ്ധം ബുദ്ധം മുക്തമപ്യവ്യയം ച . സത്യം ജ്ഞാനം സച്ചിദാനന്ദരൂപം ധ്യായേദേവം തന്മഹോഭ്രാജമാനം .. ത്വമ്പദ മഹാമന്ത്രസ്യ വിഷ്ണുരൃഷിഃ . ഗായത്രീ ഛന്ദഃ . പരമാത്മാ ദേവതാ . ഐം ബീജം . ക്ലീം ശക്തിഃ . സൗഃ കീലകം . മമ മുക്ത്യർഥേ ജപേ വിനിയോഗഃ . വാസുദേവായ അംഗുഷ്ഠാഭ്യാം നമഃ . സങ്കർഷണായ തർജനീഭ്യാം സ്വാഹാ . പ്രദ്യുമ്നായ മധ്യമാഭ്യാം വഷട് . അനിരുദ്ധായ അനാമികാഭ്യാം ഹും . വാസുദേവായ കനിഷ്ഠികാഭ്യാം വൗഷട് . വാസുദേവസങ്കർഷണപ്രദ്യുമ്നാനിരുദ്ധേഭ്യഃ കരതലകരപൃഷ്ഠാഭ്യാം ഫട് . ഏവം ഹൃദയാദിന്യാസഃ . ഭൂർഭുവഃസുവരോമിതി ദിഗ്ബന്ധഃ .. ധ്യാനം .. ജീവത്വം സർവഭൂതാനാം സർവത്രാഖണ്ഡവിഗ്രഹം . ചിത്താഹങ്കാരയന്താരം ജീവാഖ്യം ത്വമ്പദം ഭജേ . അസിപദമഹാമന്ത്രസ്യ മന ഋഷിഃ . ഗായത്രീ ഛന്ദഃ . അർധനാരീശ്വരോ ദേവതാ . അവ്യക്താദിർബീജം . നൃസിംഹഃ ശക്തിഃ . പരമാത്മാ കീലകം . ജീവബ്രഹ്മൈക്യാർഥേ ജപേ വിനിയോഗഃ . പൃഥ്വീദ്വ്യണുകായ അംഗുഷ്ഠാഭ്യാം നമഃ . അബ്ദ്വ്യണുകായ തർജനീഭ്യാം സ്വാഹാ . തേജോദ്വ്യണുകായ മധ്യമാഭ്യാം വഷട് . വായുദ്വ്യണുകായ അനാമികാഭ്യം ഹും . ആകാശദ്വ്യണുകായ കനിഷ്ഠികാഭ്യാം വൗഷട് . പൃഥിവ്യപ്തേജോവായ്വാകാശദ്വ്യണുകേഭ്യഃ കരതലകരപൃഷ്ഠാഭ്യാം ഫട് . ഭൂർഭുവഃസുവരോമിതി ദിഗ്ബന്ധഃ .. ധ്യാനം .. ജീവോ ബ്രഹ്മേതി വാക്യാർഥം യാവദസ്തി മനഃസ്ഥിതിഃ . ഐക്യം തത്ത്വം ലയേ കുർവന്ധ്യായേദസിപദം സദാ .. ഏവം മഹാവാക്യഷഡംഗാന്യുക്താനി .. അഥ രഹസ്യോപനിഷദ്വിഭാഗശോ വാക്യാർഥശ്ലോകാഃ പ്രോച്യന്തേ .. യേനേക്ഷതേ ശൃണോതീദം ജിഘ്രതി വ്യാകരോതി ച . സ്വാദ്വസ്വാദു വിജാനാതി തത്പ്രജ്ഞാനമുദീരിതം .. 1.. ചതുർമുഖേന്ദ്രദേവേഷു മനുഷ്യാശ്വഗവാദിഷു . ചൈതന്യമേകം ബ്രഹ്മാതഃ പ്രജ്ഞാനം ബ്രഹ്മ മയ്യപി .. 2.. പരിപൂർണഃ പരാത്മാസ്മിന്ദേഹേ വിദ്യാധികാരിണി . ബുദ്ധേഃ സാക്ഷിതയാ സ്ഥിത്വാ സ്ഫുരന്നഹമിതീര്യതേ .. 3.. സ്വതഃ പൂർണഃ പരാത്മാത്ര ബ്രഹ്മശബ്ദേന വർണിതഃ . അസ്മീത്യൈക്യപരാമർശസ്തേന ബ്രഹ്മ ഭവാമ്യഹം .. 4.. ഏകമേവാദ്വിതീയം സന്നാമരൂപവിവർജിതം . സൃഷ്ടേഃ പുരാധുനാപ്യസ്യ താദൃക്ത്വം തദിതീര്യതേ .. 5.. ശ്രോതുർദേഹേന്ദ്രിയാതീതം വസ്ത്വത്ര ത്വമ്പദേരിതം . ഏകതാ ഗ്രാഹ്യതേഽസീതി തദൈക്യമനുഭൂയതാം .. 6.. സ്വപ്രകാശാപരോക്ഷത്വമയമിത്യുക്തിതോ മതം . അഹങ്കാരാദിദേഹാന്തം പ്രത്യഗാത്മേതി ഗീയതേ .. 7.. ദൃശ്യമാനസ്യ സർവസ്യ ജഗതസ്തത്ത്വമീര്യതേ . ബ്രഹ്മശബ്ദേന തദ്ബ്രഹ്മ സ്വപ്രകാശാത്മരൂപകം .. 8.. അനാത്മദൃഷ്ടേരവിവേകനിദ്രാ- മഹം മമ സ്വപ്നഗതിം ഗതോഽഹം . സ്വരൂപസൂര്യേഽഭ്യുദിതേ സ്ഫുടോക്തേ- ർഗുരോർമഹാവാക്യപദൈഃ പ്രബുദ്ധഃ .. 9.. വാച്യം ലക്ഷ്യമിതി ദ്വിധാർഥസരണീവാച്യസ്യ ഹി ത്വമ്പദേ വാച്യം ഭൗതികമിന്ദ്രിയാദിരപി യല്ലക്ഷ്യം ത്വമർഥശ്ച സഃ . വാച്യം തത്പദമീശതാകൃതമതിർലക്ഷ്യം തു സച്ചിത്സുഖാ- നന്ദബ്രഹ്മതദർഥ ഏഷ ച തയോരൈക്യം ത്വസീദം പദം .. 10.. ത്വമിതി തദിതി കാര്യേ കാരണേ സത്യുപാധൗ ദ്വിതയമിതരഥൈകം സച്ചിദാനന്ദരൂപം . ഉഭയവചനഹേതു ദേശകാലൗ ച ഹിത്വാ ജഗതി ഭവതി സോയം ദേവദത്തോ യഥൈകഃ .. 11.. കാര്യോപാദിരയം ജീവഃ കാരണോപാദിരീശ്വരഃ . കാര്യകാരണതാം ഹിത്വാ പൂർണബോധോഽവശിഷ്യതേ .. 12.. ശ്രവണം തു ഗുരോഃ പൂർവം മനനം തദനന്തരം . നിദിധ്യാസനമിത്യേതത്പൂർണബോധസ്യ കാരണം .. 13.. അന്യവിദ്യാപരിജ്ഞാനമവശ്യം നശ്വരം ഭവേത് . ബ്രഹ്മവിദ്യാപരിജ്ഞാനം ബ്രഹ്മപ്രാപ്തികരം സ്ഥിതം .. 14.. മഹാവാക്യാന്യുപദിശേത്സഷഡംഗാനി ദേശികഃ . കേവലം ന ഹി വാക്യാനി ബ്രഹ്മണോ വചനം യഥാ , , 15.. ഈശ്വര ഉവാച . ഏവമുക്ത്വാ മുനിശ്രേഷ്ഠ രഹസ്യോപനിഷച്ഛുക . മയാ പിത്രാനുനീതേന വ്യാസേന ബ്രഹ്മവാദിനാ .. 16.. തതോ ബ്രഹ്മോപദിഷ്ടം വൈ സച്ചിദാനന്ദലക്ഷണം . ജീവന്മുക്തഃ സദാ ധ്യായന്നിത്യസ്ത്വം വിഹരിഷ്യസി .. 17.. യോ വേദാദൗ സ്വരഃ പ്രോക്തോ വേദാന്തേ ച പ്രതിഷ്ഠിതഃ . തസ്യ പ്രകൃതിലീനസ്യ യഃ പരഃ സ മഹേശ്വരഃ .. 18.. ഉപദിഷ്ടഃ ശിവേനേതി ജഗത്തന്മയതാം ഗതഃ . ഉത്ഥായ പ്രണിപത്യേശം ത്യക്താശേഷരിഗ്രഹഃ .. 19.. പരബ്രഹ്മപയോരാശൗ പ്ലവന്നിവ യയൗ തദാ . പ്രവ്രജന്തം തമാലോക്യ കൃഷ്ണദ്വൈപായനോ മുനിഃ .. 20.. അനുവ്രജന്നാജുഹാവ പുത്രവിശ്ലേഷകാതരഃ . പ്രതിനേദുസ്തദാ സർവേ ജഗത്സ്ഥാവരജംഗമാഃ .. 21.. തച്ഛൃത്വാ സകലാകാരം വ്യാസഃ സത്യവതീസുതഃ . പുത്രേണ സഹിതഃ പ്രീത്യാ പരാനന്ദമുപേയിവാൻ .. 22.. യോ രഹസ്യോപനിഷദമധീതേ ഗുർവനുഗ്രഹാത് . സർവപാപവിനിർമുക്തഃ സാക്ഷാത്കൈവല്യമശ്നുതേ സാക്ഷാത്കൈവല്യമശ്നുത ഇത്യുപനിഷത് .. ഓം സഹ നാവവതു .. സഹ നൗ ഭുനക്തു .. സഹ വീര്യം കരവാവഹൈ .. തേജസ്വിനാധീതമസ്തു മാ വിദ്വിഷാവഹൈ .. ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ .. .. ഇതി ശുകരഹസ്യോപനിഷത്സമാപ്താ ..