ഛാന്ദോഗ്യോപനിഷത്ത് വേദാന്ത ചിന്തയ്ക്ക് അടിത്തറയിട്ട ഏറ്റവും പുരാതനവും പ്രധാനപ്പെട്ടതുമായ ഉപനിഷത്തുകളിൽ ഒന്നാണ്. സാമവേദത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഛാന്ദോഗ്യ ബ്രാഹ്മണത്തിലെ അവസാനത്തെ എട്ട് അധ്യായങ്ങളാണ് ഈ ഉപനിഷത്തായി അറിയപ്പെടുന്നത്. പ്രധാന ആശയങ്ങൾ ഛാന്ദോഗ്യോപനിഷത്തിലെ പ്രധാന പഠിപ്പിക്കലുകൾ ഇവയാണ്: ആത്മൻ-ബ്രഹ്മൻ ഐക്യം: വ്യക്തിയുടെ ആത്മാവ് അഥവാ ആന്തരികസത്ത പരമമായ സത്യമായ ബ്രഹ്മത്തിൽനിന്ന് വ്യത്യസ്തമല്ലെന്ന് ഉപനിഷത്ത് പഠിപ്പിക്കുന്നു. തത് ത്വമ് അസി: "അത് നീയാകുന്നു" എന്ന മഹാവാക്യം (മഹത്തായ പ്രസ്താവന) ഈ ഉപനിഷത്തിലാണുള്ളത്. ഉദ്ധാലക മഹർഷി മകനായ ശ്വേതകേതുവിനെ ഇത് പഠിപ്പിക്കുന്നതായി വിവരിക്കുന്നു. പ്രപഞ്ചവും ആത്മാവും: ഭൗതിക ലോകത്തിന്റെ വൈവിധ്യത്തിന് പിന്നിൽ ഏകവും ശാശ്വതവുമായ സത്യമുണ്ടെന്ന് ഉപനിഷത്ത് പറയുന്നു. ഈ സത്യം സ്വയം തിരിച്ചറിയുന്നതിലൂടെ മോക്ഷം നേടാമെന്ന് ഇത്. പഠിപ്പിക്കുന്നു. ധ്യാനവും ഓംകാരവും: ആത്മീയ ഉണർവിനുള്ള ഉപകരണങ്ങളായി ഓം എന്ന വിശുദ്ധശബ്ദത്തിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെയും ധ്യാനത്തെയും ഉപനിഷത്ത് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. ദഹരവിദ്യ: ഹൃദയത്തിനുള്ളിലെ ചെറിയ ഇടത്ത് (ദഹര ആകാശം) ബ്രഹ്മൻ കുടികൊള്ളുന്നുവെന്ന് ഈ ഭാഗം പഠിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് ഉൾവിളിയിലൂടെ മോക്ഷത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. ഉപനിഷത്തിലെ കഥകൾ ഈ ആശയങ്ങൾ വിശദീകരിക്കുന്നതിനായി നിരവധി കഥകൾ ഛാന്ദോഗ്യോപനിഷത്തിലുണ്ട്: സത്യകാമ ജാബാല: സത്യസന്ധതയെ മുൻനിർത്തി ജ്ഞാനം നേടുന്ന സത്യകാമന്റെ കഥ. ജ്ഞാനം നേടുന്നതിനുള്ള യോഗ്യത ഒരുവന്റെ വംശമല്ല, മറിച്ച് സത്യസന്ധതയും സദാചാരബോധവുമാണെന്ന് ഇത് പഠിപ്പിക്കുന്നു. ശ്വേതകേതുവിന്റെ കഥ: പന്ത്രണ്ട് വർഷം വേദങ്ങൾ പഠിച്ച് മടങ്ങിയെത്തിയ മകനായ ശ്വേതകേതുവിനെ ഉദ്ധാലക മഹർഷി 'തത് ത്വമ് അസി' എന്ന മഹാവാക്യത്തിന്റെ പൊരുൾ പഠിപ്പിക്കുന്നു. പ്രപഞ്ചത്തിലെ ഏകത്വം: കളിമണ്ണും സ്വർണവും ഇരുമ്പുമെല്ലാം വിവിധ രൂപങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നുണ്ടെങ്കിലും അവയുടെയെല്ലാം അടിസ്ഥാനം ഒന്നുതന്നെയാണെന്ന് ഉപനിഷത്ത് വിശദീകരിക്കുന്നു. സത്യത്തിന്റെ ശക്തി: കഷ്ടപ്പാടുകൾക്കിടയിലും സത്യത്തിന് മുൻഗണന നൽകുന്ന ഉഷസ്തി ചക്രന്റെ കഥയും ഇതിലുണ്ട്. പ്രാണന്റെ പ്രാധാന്യം: മനുഷ്യന്റെ വിവിധ ഇന്ദ്രിയങ്ങൾക്ക് അവയുടെ പ്രാധാന്യം വിശദീകരിക്കുന്ന തർക്കത്തിൽ മുഖ്യപ്രാണൻ അഥവാ ജീവശക്തിയാണ് ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടതെന്ന് സ്ഥാപിക്കുന്ന കഥ. ഘടന 8 പ്രപാഠകങ്ങൾ: ഉപനിഷത്തിന് എട്ട് അധ്യായങ്ങൾ അഥവാ പ്രപാഠകങ്ങളുണ്ട്. ഖണ്ഡങ്ങൾ: ഓരോ അധ്യായത്തിലും വിവിധ ഖണ്ഡങ്ങൾ (വിഭാഗങ്ങൾ) അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. മന്ത്രങ്ങൾ: ഓരോ ഖണ്ഡത്തിലും മന്ത്രങ്ങളുണ്ട്. മൊത്തം 627 മന്ത്രങ്ങൾ ഇതിലുണ്ട്.