ഗോത്രം അറിയാത്തപ്പോൾ അഥസ്‌വഗോത്രജ്ഞാനേ-ഉപനയനേയാചാര്യസ്തദ്ഗോത്രപ്രവരൈരേവകർമാണിവിവാഹാവിവാഹ് ഗോത്രജ്ഞാനേതു ദത്ത്വാത്മാനന്തുകസ്മൈചിത്തദ്ഗോത്രപ്രവരോഭവേത് ॥ (ധർ. സിന്ദ്. പേജ് 357) [7] ഒരു വ്യക്തിക്ക് തന്റെ ഗോത്രം അറിയില്ലെങ്കിൽ, ഉപനയന സംസ്‌കാര സമയത്ത് അയാൾക്ക് ഉപനയനം നടത്തുന്ന ആചാര്യന്റെ ഗോത്രവും പ്രവരവും സ്വീകരിച്ച് അനുബന്ധ നിയമങ്ങൾ പാലിക്കാം. വധുവിന്റെ ഗോത്രത്തെ ഒഴിവാക്കാൻ ആചാര്യന്റെ ഗോത്രവും പ്രവരവും ഉപയോഗിക്കുന്നു. ആചാര്യന്റെ ഗോത്രം പോലും അജ്ഞാതമാണെങ്കിൽ, ആ വ്യക്തി ആർക്കെങ്കിലും സ്വയം ഒരു ദാനം നടത്തുകയും ദാനം സ്വീകരിച്ച വ്യക്തിയുടെ ഗോത്രവും പ്രവരവും സ്വീകരിക്കുകയും വേണം. [7] ഗോത്രപ്രവര-മഞ്ജരിയിൽ പറയുന്നത്, ആരുടെയെങ്കിലും പുരോഹിത പരമ്പര തകർന്നതിനാൽ അവന്റെ ഗോത്രം അറിയില്ലെങ്കിൽ, അവനെ കശ്യപ ഗോത്രത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്താമെന്ന്, കാരണം കശ്യപ रिष्टത്തെ ആദ്യകാല പൂർവ്വികനായി കണക്കാക്കുന്നു. [4] ബ്രഹ്മചര്യശ്രമത്തിൽ ദീക്ഷ സ്വീകരിക്കാൻ ആഗ്രഹിച്ച സത്യകാമ ജാബല (सत्यकामजाबालः) എന്ന വ്യക്തിയുടെ കഥയാണ് ഛാന്ദോഗ്യ ഉപനിഷത്ത് വിവരിക്കുന്നത് . എന്നാൽ തന്റെ ഗോത്രം എന്താണെന്ന് അമ്മയ്ക്ക് അറിയില്ലായിരുന്നു എന്നതിന്റെ കാരണം ഛാന്ദോഗ്യ ഉപനിഷത്തിലെ ശങ്കരഭാഷ്യം വ്യക്തമാക്കുന്നു. [14] മാതൃഗോത്രവർജനനിർണ്ണയഃ॥ മാതൃ കുടുംബ ഗോത്രത്തിൻ്റെ ഒഴിവാക്കൽ അഥമാതൃഗോത്രവർജനനിർണ്ണയഃ തത്രമാതൃഗോത്രപദേനമാതാമഹഗോത്രമേവവർജ്യം । തച്ചഗന്ധർവാദിവിവാഹോദാപുത്രാണാംസർവേഷാൻവർജ്യം ബ്രഹ്മവിവാഹോദ്ധാപുത്രാന്തുസർവേഷാൻമാതാമഹഗോത്രന്നവർജ്യം കിന്തുമാധ്യാന്ദിവനം മാതൃഗോത്രന്മധ്യാന്ദിനീയാനമിതിസത്യാഷാഢവചനാത് തഥൈവസര് വത്രശിഷ്ടാചാരാച്ച ॥ (ധർ. സിന്ദ്. പേജ് 358) [7] സംഗ്രഹം - അമ്മയുടെ ഗോത്രം ഒഴിവാക്കുന്നതിനുള്ള നിയമങ്ങൾ ഇവിടെ എടുത്തിട്ടുണ്ട്. അമ്മയുടെ ഗോത്രം എന്നാൽ ഒഴിവാക്കേണ്ട മാതൃപക്ഷത്തിന്റെ ഗോത്രം (അമ്മ ഉൾപ്പെടുന്ന കുടുംബം) എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. ഗന്ധർവ്വ വിധിയിലൂടെ വിവാഹം കഴിച്ച പെൺകുട്ടിയുടെ കുട്ടികൾക്ക് മാതൃകുടുംബത്തിലെ ആരെയും (മാതൃപിതാവിന്റെ ഗോത്രം) വിവാഹം കഴിക്കാൻ കഴിയില്ല. എന്നാൽ ബ്രഹ്മവിധിയിലൂടെ വിവാഹം കഴിച്ച പെൺകുട്ടിയുടെ കുട്ടികൾക്ക് ഒരു അപവാദം ഒഴികെ മാതൃകുടുംബത്തിലെ ആരെയും വിവാഹം കഴിക്കാം. മധ്യാന്ദിന ശകമോ യജുർവേദമോ ഒഴികെയുള്ള എല്ലാ വേദശാഖകളിലും പെട്ടവർക്കും ഈ നിയമം ബാധകമാണ്. കടപ്പാട്