18-ാം അധ്യായം 69-ാം ശ്ലോകം) തസ്മാത് പ്രിയകൃത്തമഃ ന (അസ്ഥി)

ഭക്തന്മാര്‍ക്ക് ഗീതാശാസ്ത്രവും അര്‍ഥവും ഉപദേശിച്ചു കൊടുത്ത് ഗീതാശാസ്ത്രത്തിന്റെ പ്രചരണ സമ്പ്രദായം നിലനിര്‍ത്തുന്ന ഭക്തനേക്കാള്‍, മനുഷ്യരില്‍ എന്റെ പ്രിയം ചെയ്യുന്നവന്‍ വേറെ ഒരാളുപോലും ഇല്ല. പ്രിയം ചെയ്യുന്നവന്‍ എന്നുമാത്രം പറഞ്ഞാല്‍ പോരാ. പ്രിയം ചെയ്യുന്നവന്‍ വേറെയും ഉണ്ടായിരിക്കാം. അങ്ങനെ പ്രി

യം ചെയ്യുന്നവരില്‍ വച്ച് പ്രിയകൃത്തമഃ- ഏറ്റവും അധികം പ്രിയം ചെയ്യുന്നവനായിട്ട് ഈ നിമിഷം വരെ ഒരാളും ഇല്ല.

അന്യഃ പ്രിയതരഃ ന ഭവിതാ

ഗീതാശാസ്ത്രം പ്രചരിപ്പിക്കുന്നവനേക്കാള്‍ പ്രിയപ്പെട്ടവനായിട്ട് ഒരാള്‍ ഇനി മേലില്‍ ഉണ്ടാവുകയില്ല. ഭക്തന്റെ അത്യുത്തമമായ- ഭഗവാന് പ്രിയപ്പെട്ട ഭഗവദ് സേവനം, ഈ ഗീതാശാസ്ത്രം അര്‍ഥസഹിതം മറ്റു ഭക്തന്മാരെ പഠിപ്പിക്കുക എന്നതുതന്നെയാണ് എന്ന് ഭഗവാന്‍ ദൃഢീകരിച്ച് പറയുന്നു.

സംസാരമാകുന്ന ദുഃഖസാഗരത്തില്‍ നിമഗ്നന്മാരായ എന്റെ ഭക്തന്മാരെ ഇങ്ങനെ ശാസ്ത്രം ഉപദേശിച്ച് സമുദ്ധരിക്കുന്ന ആ ഭക്തന്‍ തന്നെയാണ്, ഭൂതവര്‍ത്തമാന ഭാവികാലത്തിലും സര്‍വേശ്വരനായ എന്റെ പ്രിയം ചെയ്യുന്നവരില്‍ വച്ച് അത്യുത്തമന്‍ എന്ന് താല്‍പര്യം. എന്നെ ഭജിക്കുവാന്‍ പല സമ്പ്രദായങ്ങളും ഭക്തന്മാര്‍ ആവിഷ്‌കരിച്ചിട്ടുണ്ട്. അവയിലെല്ലാം വച്ച് ഗീതാശാസ്ത്രത്തിന്റെ അര്‍ത്ഥം പ്രചരിപ്പിക്കുക എന്നതുതന്നെയാണ് എനിക്ക് ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട ഭജനസമ്പ്രദായം.

ഗീത അധ്യയനം ചെയ്യുന്നവനും എന്നെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നു

(18-ാം അധ്യായം 70-ാം ശ്ലോകം)

ഗീത ഭക്തന്മാരെ പഠിപ്പിക്കുന്ന ഭക്തന്റെ ഫലാനുഭൂതി പറഞ്ഞതിനു ശേഷം ഗീതഅധ്യയനം ചെയ്യുന്ന ഭക്തന്റെ ഫലാനുഭൂതി പറയുന്നു.

ആവയോഃ ഇമം സംവാദം ധര്‍മ്യം

നമ്മുടെ രണ്ടുപേരുടെയും ഈ കൃഷ്ണന്റെയും ഈ സംവാദം ധര്‍മ്യമാണ്- ധര്‍മത്തിന് അനുസരിച്ചുള്ളതാണ്. സര്‍വവിധ ശാസ്ത്രങ്ങളുടെയും യഥാര്‍ഥമായ അര്‍ഥം എന്തെന്ന് നിര്‍ണയിക്കുന്നതാണ്. അതിനാല്‍ മോക്ഷത്തിന്റെ ഒരേ ഒരു കാരണമായ എന്റെ തത്വം അറിയുന്നതിന് ഈ സംവാദം ഉപകരിക്കും.

യഃ അധ്യേഷ്യതേ ച

എന്റെ ഭക്തനായ ഗുരുവില്‍ നിന്ന് ഞാന്‍ വ്യക്തമാക്കിയ രീതിയില്‍ തന്നെ വേണ്ടവിധം അറിഞ്ഞ്, ആ അര്‍ഥം ചിന്തിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ, ദിവസേന ഒരു ദിവസം ഒഴിവാക്കാതെ ആരാണോ പാരായണം ചെയ്യുന്നത്- നാക്കുകൊണ്ടു ഉച്ചരിക്കുന്നത്- ആ മനുഷ്യന്‍. എന്നെ ജ്ഞാനയജ്ഞം കൊണ്ടു ആരാധിക്കുകയാണ്. പൂജിക്കുകയാണ് എന്ന ബുദ്ധിയോടെ ഞാന്‍ സ്വീകരിക്കും.

ജ്ഞാനത്തിന്റെ വൈശിഷ്ട്യം ഞാന്‍ പറഞ്ഞുവല്ലോ.

നഹിജ്ഞാനേന സദൃശം

പവിത്രമിഹ വിദ്യതേ

(=ജ്ഞാനത്തിനു തുല്യമായിട്ട് മറ്റൊരു പരിശുദ്ധ വസ്തവവും ഇല്ല.)

സര്‍വം കര്‍മാഖിലം പാര്‍ത്ഥ!

ജ്ഞാനേ പരിസമാപ്യതേ.

(=എല്ലാവിധ കര്‍മാനുഷ്ഠാനങ്ങളുടെയും ലക്ഷ്യം ജ്ഞാനം നേടുക എന്നതാണ്.)

ശ്രേയാന്‍ ദവ്യമയാദ്യജ്ഞാത്

ജ്ഞാനയജ്ഞഃ പരന്തപ!

(=അഗ്നിയില്‍ ദ്രവ്യങ്ങള്‍ ഹോമിക്കുന്ന രൂപത്തിലുള്ള യജ്ഞങ്ങളെക്കാള്‍ ശ്രേഷ്ഠം ജ്ഞാനയജ്ഞമത്രേ) ഇങ്ങനെ വിശിഷ്ടമായ ജ്ഞാനയജ്ഞംകൊണ്ട് ഈ ഭക്തന്‍ എന്നെ പൂജിച്ചു, ആരാധിച്ചു. സന്തോഷിപ്പിച്ചു എന്നു ഞാന്‍ എന്റെ ബുദ്ധിയില്‍ ഉറപ്പിച്ചു നിര്‍ത്തും (''=ജ്ഞാനയജ്ഞേന അഹം ഇഷ്ടഃ സ്യാം'' ഇതമേമതിഃ)

ജ്ഞാനയജ്ഞം അര്‍ഥവിചാരത്തോടുകൂടിത്തന്നെ ചെയ്യണം.

പക്ഷേ എന്റെ ഭക്തന്‍ നാക്കുകൊണ്ടു ഗീതാശ്ലോകങ്ങള്‍ മുഴുവന്‍ ഉച്ചരിച്ചതേയുള്ളൂ. അര്‍ഥം ഒന്നും പഠിച്ചില്ല. അതുകൊണ്ട് അര്‍ഥം ചിന്തിച്ചതുമില്ല എന്നുവന്നാല്‍ പോലും, ജപിച്ചതേയുള്ളൂ എന്നുവന്നാലും, ആ ഗീതാ പാരായണം കേട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഞാന്‍, ഈ ഭക്തന്‍ എന്നെ പ്രകാശിപ്പിക്കുകയാണല്ലോ, എന്നെ സ്തുതിക്കുകയാണല്ലോ എന്ന് കരുതുന്നു. സന്തോഷിക്കുന്നു.